Vertigo, dengenin bozulmasına ve baş dönmesine neden olan bir durumdur ve genellikle iç kulak sorunlarıyla ilişkilidir. Birçok kişi, aile üyelerinde vertigo teşhisi konduğunda, bu durumun genetik olup olmadığını ve kendilerinde de ortaya çıkıp çıkmayacağını merak eder. Peki, vertigo kalıtsal mı?
Bugüne kadar yapılan çalışmalar, vertigonun doğrudan kalıtsal bir hastalık olduğunu kanıtlamamıştır. Ancak, iç kulakla ilgili sorunların bazı genetik yatkınlıklarla ilişkili olabileceğini gösteren araştırmalar bulunmaktadır.
Örneğin:
• Ailesel Ménière Hastalığı: Ménière hastalığı, iç kulakta sıvı birikimi ile ilişkili olup, genetik yatkınlığı olan kişilerde daha sık görülebilir.
• Migrenöz Vertigo: Migren geçmişi olan ailelerde, baş dönmesi ve denge problemleri gibi semptomlar daha yaygın olabilir.
• Ailesel Epizodik Ataksi: Genetik geçişli bir durum olan epizodik ataksi, baş dönmesi ataklarına neden olabilir.
• Bilateral Vestibüler Hipofonksiyon: İç kulak fonksiyonlarındaki azalma, genetik faktörlerden etkilenebilir.
Genetik yatkınlık, çevresel faktörler ve yaşam tarzı alışkanlıklarıyla birleştiğinde vertigo gelişiminde rol oynayabilir. Örneğin, stres, yetersiz beslenme, sigara kullanımı ve alkol tüketimi gibi çevresel faktörler, genetik yatkınlığı olan bireylerde vertigo riskini artırabilir.
Vertigo ve Genetik Yatkınlık
Vertigonun genetik yatkınlıkla ilişkili olabileceğini gösteren durumlar, kalıtsal olasılığı gündeme getirse de, bu durum her zaman kesin değildir. Aileden geçen genetik özellikler, yalnızca risk faktörlerini artırabilir. Örneğin, iç kulak yapısında genetik bir anormallik varsa, bu durum vertigo belirtilerine neden olabilir. Ayrıca, yaşlanmayla birlikte iç kulağın dejeneratif değişikliklere uğraması da riski artırabilir.
Vertigo Riskini Azaltmak için Neler Yapılabilir?
• Aile Öykünüzü Araştırın: Aile bireylerinde vertigo veya iç kulak problemleri geçmişi olup olmadığını öğrenin.
• Kulak Sağlığınızı Koruyun: Kulak enfeksiyonlarına karşı dikkatli olun ve düzenli kontroller yaptırın.
• Sağlıklı Bir Yaşam Tarzı Benimseyin: Dengeli bir diyet, düzenli egzersiz ve stres yönetimi, genel sağlığınızı iyileştirebilir.
• Doktorunuza Danışın: Baş dönmesi, denge kaybı veya diğer semptomlar yaşıyorsanız, bir uzmana danışarak doğru teşhis ve tedavi alın.
Vertigo kalıtsal bir hastalık olmamakla birlikte, genetik yatkınlık ve çevresel faktörlerin birleşimi vertigo gelişiminde etkili olabilir. Aile geçmişinizi bilmek ve risk faktörlerinizi anlamak, erken teşhis ve tedavi açısından önemlidir. Eğer baş dönmesi gibi belirtiler yaşıyorsanız, vakit kaybetmeden bir doktora başvurmayı ihmal etmeyin.
Bu blogdaki tüm bilgiler, ulusal/ uluslararası kaynaklardan derlenmiş olup yalnızca genel bilgilendirme amacı taşır. Herhangi bir teşhis, tedavi veya ürün önerisi içermez. Sağlık sorunlarınız için mutlaka uzman hekiminize danışın ve profesyonel tavsiyeleri dikkate alın.
Kaynakça
1. Jen, J. C., Wan, J., Palos, T. P., Howard, B. D., & Baloh, R. W. (2004). Familial episodic ataxia: Clinical heterogeneity in four families linked to the calcium channel gene CACNA1A. Archives of Neurology, 61(9), 1305-1310. doi:10.1001/archneur.61.9.1305
2. Baloh, R. W., & Honrubia, V. (2001). Ménière’s disease and vestibular migraine. Neurology, 56(10), 1247-1248. doi:10.1212/WNL.56.10.1247
3. Frejo, L., Martin-Sanz, E., Teggi, R., Trinidad, G., Soto-Varela, A., Santos-Perez, S., & Lopez-Escamez, J. A. (2017). Genetics of vestibular disorders: Pathophysiological insights. Journal of Vestibular Research, 27(2-3), 73-89. doi:10.3233/VES-170611
4. Campbell, C. L., & Adunka, O. F. (2019). Genetics of vertigo and vestibular disorders: A review. Hearing Research, 375, 109-116. doi:10.1016/j.heares.2018.12.003
5. Lopez-Escamez, J. A., Carey, J., Chung, W. H., Goebel, J. A., Magnusson, M., Mandalà, M., & Strupp, M. (2015). Diagnostic criteria for Menière’s disease. Journal of Vestibular Research, 25(1), 1-7. doi:10.3233/VES-150549
6. Requena, T., Cabrera, S., Martín-Sierra, C., & Lopez-Escamez, J. A. (2014). Genetic approaches in Meniere’s disease. Journal of Human Genetics, 59(7), 375-382. doi:10.1038/jhg.2014.41
7. Jen, J. C. (2008). Hereditary vestibulopathies. Neurology, 70(2), 1110-1113. doi:10.1212/01.wnl.0000310642.26133.21
Comments