Birinci basamak sağlık hizmetlerinde 25 yaş ve üstü hastaların % 2.6’sında ve acil servislerde hastaların yaklaşık % 3’ünde başlıca semptom olarak vertigo saptanmıştır. Acil servislerde yapılan başka bir çalışmada vertigo şikayeti ile başvuran hastalar daha yüksek oranda (% 6.7) saptanmıştır. Vertigo genel popülasyonun yaklaşık % 20-30’unu etkilemektedir. Amerika’da her yıl 7.5 milyon vertigo hastasının ayaktan incelendiği tahmin edilmektedir, bu rakam 2011 yılı için ise 3.9 milyondur. Diğer taraftan Avrupa’da da vertigo acile en sık başvuru nedenlerindendir. İtalya’da insidansı yaklaşık % 3.5 olarak bildirilmiştir. Amerika birleşik devletlerinde 1999-2000 yılları arasında % 17.9 hasta vertigo-sersemlik hissi şikayeti ile acil servise başvuru yapmıştır.
Yaşam boyu orta ya da şiddetli vertigo şikayeti olan hastalar alman nüfusunun % 30’unda görülmüştür. Neuhauser ve arkadaşları Almanya’da vertigonun 18-79 yaşları arasında hayat boyu prevalansını % 7.4 olarak bir yıllık prevalansını % 4.9 ve bir yıllık insidansını % 1.4 olarak bildirmişlerdir. Yakın zamanlarda Fransa toplum temelli bir çalışmada vertigonun bir yıllık prevalansı % 48 olarak bulundu. Agrawal ve arkadaşlarının yaptığı çalışmada ABD’de 40 yaş ve üzeri nüfusta vestibüler disfonksiyonun 5 yıllık prevalansı % 35 olarak bulunmuştur. Tayvan’da yapılan bir çalışmada ise yetişkin nüfusta bakılan bir yıllık vertigo prevalansı % 3 olarak bildirilmiştir. Kaynak
Türkiye’de en az 25 milyon kişinin bir kere dahi olsa vertigo atağı yaşandığı bilinmektedir. 60 yaş tüm nüfusun % 35’ inde 80 yaş üstü tüm nüfusun % 85’inde vertigo ve belirtileri görülmektedir
Yaşamı tehdit eden bir durum olmasa da etkileri, hastaların yaşam kalitesini olumsuz etkilemektedir. Vertigo ve belirtileri ile yaşayan kişiler, basit baş hareketi ile daha da kötüleşebilen beklenmedik baş dönmesi sersemlik, terleme , sallanma ve yana yatma hissinden kaynaklanan rahatsızlıklarla uğraşırlar. Günlük yaşamı, iş yaşamını ve sosyal yaşamı derinden etkileyen belirtiler birey için oldukça yıpratıcı olabilmektedir. Vertigo ne kadar yaygın olsa da, vertigo yaşayanların çoğu fizik tedavinin vertigo ataklarıyla mücadelede ve hayatlarını yeniden kazanmalarına yardımcı olacak yararlı bir araç olabileceğinin bilmemektedir.
Vertigo’nun bir hastalık olmadığını bir hastalığın belirtisi olduğunu unutmayın. Bu sebeple yapılacak hareket teknikleri ve sıklığı, vertigonuzun nedenine bağlı olacaktır. Vertigo, damar/dolaşım bozukluğu, iç kulaktaki enfeksiyonlar, kulaktaki dengesizlikler, servikal omurgayla ilgili sorunlar, merkezi sinir sistemiyle ilgili sorunlar ve en yaygın olarak beyindeki gevşek kristaller gibi çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir.
BPPV Nedir?
BPPV, vertigonun en yaygın nedenlerinden biridir ve vertigonuzun BPPV'den kaynaklanıp kaynaklanmadığını belirlemek, Dix-Hallpike Testi adı verilen, invazif olmayan bir işlemi içeren nispeten kolay bir süreçtir. Bu test, baş dönmesinin kulağınızdaki kristallerden kaynaklanıp kaynaklanmadığını test etmek için çok kısa bir sürede yapılabilir.
Fizik Tedavi Nasıl Yardımcı Olabilir?
Vertigo’nuzun altında yatan sebep ortaya konduktan sonra doktorunuz gerekli ise bir fizik tedavi planı hazırlayabilir. Bunlar belirtilerinizi yönetmenize yardımcı olacak özel baş ve boyun manevralarını veya diğer egzersizleri içerebilir. Eğer basit aktiviteler sizin için imkansız hale geldiyse, hayatınızın kontrolünü yeniden kazanmanıza yardımcı olabilmesi için terapistinizin hemen bu konuda bilgi vermeniz gereklidir. Moralinizi yüksek tutun ve tekrar günlük normal hayatınıza döneceğinizi aklınızdan çıkarmayın.
Ne Zaman Eski Hayatıma Dönerim?
Her iyileşme süreci kişiden kişiye, genetik faktörlere, beslenme alışkanlıklarına, çevresel etkenlere, hastalığın sebebine, bireyin bağışıklık seviyesine, stresi nasıl yönettiğine, geçmiş dönem hastalıkları gibi bir çok etmene bağlıdır. Bu sebeple iyileşme süresi kişiden kişiye farklılık gösterecektir. Verilen egzersizler terapi veya manevralara bağlı olarak iyileşme oranınızı da etkileyecektir. Uzmanlar, birkaç ziyaretten ve ilerlemeyi takip ettikten sonra iyileşme pencereniz için bir tahminde bulunabilir. Uzmanınızla iletişimde kalmak, ilerlemenizi takip etmek ve daha iyi sonuçlar veren terapilere yönelmek için çok önemlidir. İlerlemenizi takip etmek ve kötü günler yerine iyi günler geçirip geçirmediğinizi görmek için hangi günlerin diğerlerinden daha kötü olduğunu takip edin. Bunu yapmak size iyileşmeniz hakkında fikir verecektir.
Fizik tedavi Alırken Vertigo Ataklarımı Nasıl Yönetirim?
İyileşmenize yardımcı olacak önerilen günlük aktivitelerin listesini aldıktan sonra egzersizleri eksiksiz yerine getirin. Doktorunuzun önerdiği diyetinize uyun.
Vertigo belirtileri gösteriyorsanız mutlaka ve derhal Uzman doktorunuza başvurun.
Bu blogdaki tüm bilgiler, ulusal/ uluslararası kaynaklardan derlenmiş olup yalnızca genel bilgilendirme amacı taşır. Herhangi bir teşhis, tedavi veya ürün önerisi içermez. Sağlık sorunlarınız için mutlaka uzman hekiminize danışın ve profesyonel tavsiyeleri dikkate alın.
Kaynakça
1. Hall, C. D., Heusel-Gillig, L., Tusa, R. J., & Herdman, S. J. (2010).
“Efficacy of vestibular rehabilitation therapy for treatment of vestibular hypofunction: A systematic review.” Journal of Neurologic Physical Therapy, 34(2), 87-92. DOI: 10.1097/NPT.0b013e3181d3e3b3
2. Herdman, S. J., Schubert, M. C., & Tusa, R. J. (2008).
“Strategies for balance rehabilitation: Fall prevention and recovery.” Vestibular Rehabilitation Therapy, 3rd Edition, F.A. Davis Company.
3. Whitney, S. L., Rossi, M. M., & Palmer, C. V. (2002).
“Vestibular rehabilitation for persons with Meniere’s disease.” Otolaryngologic Clinics of North America, 35(3), 695-715. DOI: 10.1016/S0030-6665(02)00045-9
4. Furman, J. M., & Cass, S. P. (1996).
“Balance Disorders: A Case-Study Approach.” FA Davis.
5. Neuhauser, H. K., Radtke, A., Von Brevern, M., Lezius, F., Feldmann, M., Ziese, T., & Lempert, T. (2008).
“Burden of dizziness and vertigo in the community.” Archives of Internal Medicine, 168(19), 2118-2124. DOI: 10.1001/archinte.168.19.2118
6. Dix, M. R., & Hallpike, C. S. (1952).
“The pathology, symptomatology, and diagnosis of certain common disorders of the vestibular system.” Annals of Otology, Rhinology & Laryngology, 61(4), 987-1016. DOI: 10.1177/000348945206100403
Comentários